Fijnstofpluim uit Canada live gedetecteerd door burgers rond Nationaal Park Brabantse Wouden

Posted on August 13, 2025 by lembrechtsjonas

Het Nationaal Park Brabantse Wouden is gestart met het nieuwe burgerwetenschapsproject Groene Longen, dat het positieve effect van bos – en natuur in brede zin – op de luchtkwaliteit in kaart wil brengen. In totaal nemen 35 burgers in en rond het nationaal park deel, elk met een eigen luchtkwaliteitsensor die data in real time doorstuurt naar een interactief dashboard. Het onderzoek loopt drie maanden en gebeurt in samenwerking met dr. Jonas Lembrechts (Universiteit Utrecht & Antwerpen), trekker van eerdere burgerwetenschapsprojecten CurieuzeNeuzen en De Oorzaak.

Afgelopen weekend leverde het project meteen een sprekend voorbeeld van de kracht van real-time data: de sensoren detecteerden een pluim fijn stof afkomstig van bosbranden in Canada. Zowel in stedelijk gebied als daarbuiten werden duidelijke pieken gemeten.

“Een van de doelen uit ons masterplan is om het slimste nationaal park van België te worden,” zegt Julie Blanjean, projectleider burgerwetenschap van Nationaal Park Brabantse Wouden. “Met toegankelijke projecten zoals Groene Longen brengen we wetenschap en natuurbeleving dichter bij de mensen.”

Fijnstofmetingen in Tervuren, aan de rand van de Brabantse Wouden, lieten vrijdag vanaf 14 uur een duidelijke stijging zien. Waar de luchtkwaliteit hier normaal uitstekend is, bleef het fijnstofgehalte verhoogd tot zaterdag rond 9 uur. Deze piek, die overal in Vlaanderen zichtbaar was, kon duidelijk worden gelinkt aan een rookpluim uit Canada, afkomstig van grootschalige bosbranden daar.

Real-time data voor iedereen
Elke deelnemer heeft toegang tot een persoonlijk dashboard, en alle metingen zijn ook live te volgen via de wereldkaart van het internationale luchtkwaliteitsnetwerk AirGradient: link naar kaart.

“Real-time monitoring brengt de wetenschap letterlijk tot bij de mensen,” legt dr. Lembrechts uit. “Deze Canadese rookpluim is daar het perfecte voorbeeld van: binnen enkele uren na aankomst in België konden we de impact meten. Het laat zien hoe sterk lokale luchtkwaliteit verbonden is met gebeurtenissen duizenden kilometers verderop.”

Betrokken burgernetwerk

Groene Longen sluit aan bij eerdere burgerwetenschapsinitiatieven van het nationaal park, zoals de Klimaattrappers die het verkoelende effect van bossen onderzochten met sensoren op fietsen. Zo bouwt het Nationaal Park Brabantse Wouden verder aan een slim en betrokken netwerk van burgers en onderzoekers. Groene Longen loopt nog tot en met november en ook daarna zal het nationaal park geïnteresseerde burgers blijven betrekken.

Meer informatie:

Jonas Lembrechts – j.j.lembrechts@uu.nl – 0471475321
Julie Blanjean – julie.blanjean@brabantsewouden.be